Chó xù Bắc Hà gọi tắt là chó Bắc Hà là một trong bốn giống chó đẹp nhất Việt Nam, cùng với chó Phú Quốc, H’mông cộc đuôi và Dingo Đông Dương. Chó Bắc Hà có nguồn gốc từ vùng núi Tây Bắc – vùng đất Bắc Hà thuộc địa phận tỉnh Lào Cai. Với các nổi bậc như: di chuyển nhanh nhẹn và linh hoạt kể cả ở địa hình đồi núi hiểm trở, rất tinh khôn, nhạy bén với tiếng động nên nó được lựa chọn để làm chó săn hay chó nghiệp vụ.

Với mục đích hỗ trợ việc bảo tồn và phát triển đàn chó Bắc Hà, nhóm nghiên cứu Của PGS.TS. Trần Hoàng Dũng trong khoa Công nghệ sinh học Nguyễn Tất Thành đã tiến hành phân tích đa dạng di truyền của giống chó Bắc Hà này.

Đây là nghiên cứu đầu tiên về đánh giá đa dạng nguồn gen và phân tích nguồn gen trên giống chó Bắc Hà. Kết quả nghiên cứu bước đầu đã cho ra những kết quả đáng mong đợi. Kết quả nghiên cứu cho thấy giống chó Bắc Hà có độ đa dạng di truyền khá cao, một số haplotype đặc trưng của giống chó Bắc Hà đã được phát hiện (haplotype A44, A73, A85, A86, A121, A140 thuộc haplotype không phổ quát) trong đó phát hiện được hai haplotype mới chưa từng được công bố trong các nghiên cứu trước đây về nghiên cứu các giống chó trên thế giới. Ngoài ra, kết quả phân tích các chỉ số di truyền cơ bản như đa dạng haplotype (0,952); đa dạng nucleotide (0,00849) bước đầu cũng đã cho thấy quần thể chó Bắc Hà có sự đa dạng di truyền tương đối cao. Kết quả đạt được trong nghiên cứu này sẽ góp phần bổ sung cơ sở dữ liệu hữu ích cho các nghiên cứu di truyền tiếp theo trên hệ gen ti thể của quần thể chó Bắc Hà.

Vì thế, việc bảo tồn chó Bắc Hà là rất cần thiết, cần có sự kết hợp lựa chọn giữa kiểu hình và kiểu haplotype trong quá trình chọn giống, nhằm đảo bảo duy trì sự đa dạng di truyền chó Bắc Hà. Khi mà việc nhân giống chó bị chi phối nhiều yếu tố kinh tế, và sự lựa chọn giống hiện nay chỉ dựa vào kiểu hình không quan tâm đến kiểu gen quý hiếm.

Trần Thị Bích Huy