"Nhóm nghiên cứu đề tài đã khẳng định nguồn gene chó Phú Quốc là nguồn gene đặc biệt của Việt Nam và xuất phát từ Việt Nam chứ không phải bất kì quốc gia nào khác như một số giả định. Đặc trưng xoáy trên lưng của chó Phú Quốc là đặc hữu của Việt Nam” -  PGS.TS Phạm Công Hoạt, Trưởng phòng Khoa học và Công nghệ (KHCN) Nông nghiệp, Vụ KHCN các ngành Kinh tế - Kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ khẳng định.

Chó xoáy Phú Quốc là giống chó quý của Việt Nam

Chó Phú Quốc trở thành đề tài cấp quốc gia

“Đánh giá đa dạng di truyền để chọn lọc và phát triển nguồn gene chó Phú Quốc” là đề tài thực hiện từ năm 2015 đến năm 2019 do Trường Đại học Nguyễn Tất Thành đảm trách. Đề tài với mục tiêu bảo tồn và phát triển bền vững đàn chó Phú Quốc, xây dựng quy trình chọn lọc đàn chó Phú Quốc có độ thuần phả hệ cao. PGS. TS. Trần Hoàng Dũng - Trưởng khoa Khoa Công nghệ Sinh học, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành (chủ nhiệm đề tài) - cho biết: “Quá trình nghiên cứu khoa học, có thể khẳng định đặc tính đa dạng và sự quý hiếm của quần thể chó Phú Quốc. Việc đăng ký bản quyền chó Phú Quốc, đăng ký chó giống thế giới sẽ giúp công tác bảo tồn và phát triển đàn chó Phú Quốc đúng định hướng, hiệu quả”.

Kết quả đề tài đã tiến hành điều tra, thu thập 100 cá thể chó Phú Quốc ở nhiều vùng địa lý khác nhau trên lãnh thổ nước Việt Nam, gắn chíp trên mỗi cá thể chó Phú Quốc để theo dõi. Tiến hành định loại kiểu gene đơn bội 100 cá thể chó Phú Quốc và xây dựng được quy trình nhận diện chó Phú Quốc bằng mã vạch DNA. Hoàn thiện quy trình tách DNA và một số quy trình khác, khẳng định giống chó quý này là của Việt Nam chứ không phải là của bất kì quốc gia nào.

PGS.TS Phạm Công Hoạt - Trưởng phòng Khoa học và Công nghệ nông nghiệp Vụ KHCN các ngành Kinh tế - Kỹ thuật, Bộ KHCN nhấn mạnh: “Thực hiện chương trình xây dựng và bảo tồn bền vững nguồn gene đến năm 2025, định hướng năm 2023, Bộ KHCN rất mong muốn nguồn gene bản địa của Việt Nam phải được bảo tồn, sử dụng và sử dụng để bảo tồn bền vững”.

Đối với chó Phú Quốc, kết quả của đề tài rất tốt, được đánh giá rất cao. Thế nhưng đây chỉ mới là ban đầu và cần tiếp tục nghiên cứu giải mã hệ gene và tiến tới khai thác hệ gene này phục vụ lai tạo, chọn lọc giống đúng đặc hữu của Việt Nam cũng như sử dụng gene quý đó để khai thác phát triển giống chó mới cần lai tạo.

Chó Phú Quốc được nuôi bán hoang dã và huấn luyện tại Trung tâm Bảo tồn chó Phú Quốc Thanh Nga

Cần lắm những khu bảo tồn

Hiện nay, tình trạng những con chó không rõ nguồn gốc, lai tạp và giả mạo chó Phú Quốc để bán với giá cao đang diễn ra khá nhiều. Bước đầu xây dựng lộ trình cho thương hiệu chó Phú Quốc, cần phải nhanh chóng chọn lọc, phát triển nguồn gene quý để bảo tồn, quảng bá hình ảnh, thương hiệu chó Phú Quốc trong và ngoài nước.

Chó lưng xoáy Phú Quốc là giống chó đặc hữu của Việt Nam, xuất hiện từ rất lâu trên đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Nòi chó này có kiểu hình đặc biệt hiếm có trên thế giới là có dải lông mọc ngược dọc theo sống lưng được gọi là xoáy lưng. Phong trào bảo tồn và phát triển giống nòi chó Phú Quốc hơn 10 năm qua thu hút nhiều người nuôi chó giống ở Việt Nam và thế giới.

Tại huyện đảo Phú Quốc, Công ty TNHH Bảo tồn chó xoáy Phú Quốc Thanh Nga đang nuôi dưỡng bảo tồn đàn chó lưng xoáy Phú Quốc hơn 400 con. Đàn chó có kiểu hình chuẩn của chó lưng xoáy Phú Quốc. Khu bảo tồn này diện tích khoảng 5ha, gồm các khu: Chuồng giống, sinh sản, huấn luyện, biểu diễn leo vượt rào, trường đua, điều dưỡng y tế. Khu bảo tồn này đang ngày càng thu hút nhiều các nhà khoa học, nghiên cứu sinh các trường đại học, khách du lịch trong và ngoài nước đến tìm hiểu, nghiên cứu, trải nghiệm, tham quan giống nòi chó Phú Quốc.

Anh Trần Chí Hùng - du khách đến từ TPHCM - tham quan và chia sẻ: “Nghe tiếng về chó Phú Quốc đã lâu, đây là lần đầu tôi tận mắt nhìn thấy những con chó xoáy rất đẹp. Khu bảo tồn này như một khu rừng thu nhỏ vừa nuôi chó vừa là môi trường tự nhiên có các loài cây thuốc nam, cây gỗ quý cần bảo tồn.  Phải làm như vậy để thế hệ sau biết quý trọng và bảo vệ tự nhiên hay những tài sản quý của Việt Nam”.

Để chó Phú Quốc trở về đúng cuộc sống tự nhiên

Bảo tồn, phát triển nguồn gene quý của chó Phú Quốc là điều không hề đơn giản, chính vì thế rất cần ý thức cộng đồng, gìn giữ bảo vệ phát triển loại chó này. Bảo tồn không đơn giản là nuôi dưỡng hay giữ được giống mà còn phải áp dụng khoa học, nghiên cứu sâu hơn về gene.

Hơn 20 năm gắn bó, nuôi dưỡng, chăm sóc và huấn luyện cho đàn chó Phú Quốc, ông Lê Quốc Tuấn - Giám đốc Trung tâm bảo tồn chó xoáy Phú Quốc Thanh Nga - cho biết: “Muốn chọn lọc, phát triển gene chính xác hơn nữa thì cần tạo một môi trường sống hoang dã, tự nhiên cho chó. Chúng tôi đang đầu tư khoảng 3.000m² để thả những con chó đang nuôi bán hoang dã vào khu vực này để tạo môi trường sống thật sự “tự nhiên” cho chúng”.

Ông Tuấn chia sẻ thêm, bản thân ông vô cùng yêu quý loài chó vì chúng rất thông minh, rất trung thành với chủ. Đặc biệt là giống chó Phú Quốc cũng có vị trí sánh với các giống chó quý khác trên thế giới. “Đã khẳng định được giống chó Phú Quốc là giống chó quý của Việt Nam, cần bảo tồn phát triển tài sản quý này. Việc này không chỉ của cá nhân mà chúng tôi cần sự hỗ trợ của nhiều tổ chức cùng chung tay thực hiện” - ông Tuấn nói.

Nguyên Anh

Nguồn: Báo Lao Động (https://laodong.vn)